Lạm phát tại Mỹ tăng mạnh vào đầu năm, làm giảm thêm khả năng Cục Dự trữ Liên bang cắt giảm lãi suất nhiều lần trong năm nay trong khi chính quyền Trump vẫn tiếp tục áp dụng thuế quan.

Chỉ số giá tiêu dùng hàng tháng tăng trong tháng 01, mức tăng cao nhất kể từ tháng 08 năm 2023, dẫn đầu là một loạt các chi phí hộ gia đình như hàng tạp hóa và xăng dầu, cũng như chi phí nhà ở. Không tính chi phí thực phẩm và năng lượng thường biến động, CPI cốt lõi đã tăng 0.4%, cao hơn dự báo, do chi phí bảo hiểm ô tô, giá vé máy bay và mức tăng kỷ lục hàng tháng về chi phí thuốc theo toa.

Lạm phát có xu hướng tăng cao hơn vào tháng 01, vì nhiều công ty chọn đầu năm để tăng giá và phí. Mô hình đó đã trở nên trầm trọng hơn trong thời kỳ hậu đại dịch và một số nhà dự báo cho rằng mức tăng giá đột biến vào tháng trước sẽ không lặp lại trong tương lai.

Tuy nhiên, báo cáo của Cục Thống kê Lao động hôm thứ Tư đóng vai trò là bằng chứng thêm nữa cho thấy tiến triển lạm phát ít nhất đã dừng lại — nếu không muốn nói là có nguy cơ bị đảo ngược. Kết hợp với thị trường lao động vững chắc, điều này có thể khiến Fed phải tạm dừng trong tương lai gần. Các nhà hoạch định chính sách cũng đang chờ đợi sự rõ ràng hơn nữa về các chính sách của ông Trump, đặc biệt là thuế quan, vốn đang khiến kỳ vọng lạm phát của người tiêu dùng tăng lên.

S&P 500 giảm trong khi lợi suất trái phiếu kho bạc và đồng USD tăng vọt. Các hợp đồng hoán đổi lãi suất cho thấy các nhà đầu tư chỉ kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất một phần tư điểm trong năm nay. Trước báo cáo CPI, các nhà giao dịch đang nghiêng về khả năng cắt giảm hai lần.

“Chúng tôi thấy sức mạnh trên mọi phương diện — dù bạn đang xem xét năng lượng, thực phẩm, trong các thành phần cốt lõi — và vì vậy tôi nghĩ rằng điều này chỉ ra một môi trường giá cả vẫn còn khó khăn đối với Fed”, Sarah House, một nhà kinh tế cấp cao tại Wells Fargo & Co. cho biết. “Vì vậy, tôi nghĩ rằng báo cáo này sẽ chỉ kéo dài thời gian mà Fed sẽ giữ nguyên lãi suất”.

Chủ tịch Fed Jerome Powell, phát biểu trước Hạ viện hôm thứ Tư, cho biết dữ liệu giá tiêu dùng mới nhất cho thấy mặc dù ngân hàng trung ương đã đạt được tiến bộ đáng kể trong việc kiềm chế lạm phát, nhưng vẫn còn nhiều việc phải làm.

“Tôi cho rằng chúng ta đã gần đạt được mục tiêu, nhưng chưa đạt được mục tiêu về lạm phát”, ông Powell trả lời Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện khi trả lời câu hỏi vào ngày thứ hai trong phiên điều trần bán niên của ông trước Quốc hội.

Trước đó vào thứ Tư, ông Trump một lần nữa kêu gọi hạ lãi suất và sau đó cho rằng con số lạm phát là do người tiền nhiệm của ông, Tổng thống Joe Biden.

CPI tăng trong tháng 01 là do giá thực phẩm tăng, trong đó hai phần ba mức tăng đó là do giá trứng tăng sau đợt bùng phát cúm gia cầm chết người. Mức tăng hơn 15% là mức tăng lớn nhất kể từ tháng 06 năm 2015. Chi phí lưu trú tại khách sạn và ô tô đã qua sử dụng cũng tăng, có thể là do hậu quả của các vụ cháy rừng nghiêm trọng ở Los Angeles.

Báo cáo đã kết hợp các trọng số mới cho giỏ hàng tiêu dùng để cố gắng nắm bắt chính xác hơn thói quen chi tiêu của người Mỹ, dẫn đến việc CPI được điều chỉnh tối thiểu vào năm ngoái.

Việc điều chỉnh theo mùa đối với dữ liệu tháng 01 cũng rất ít và không bù đắp được mức tăng giá vào đầu năm. Do đó, "mức tăng mạnh của CPI cốt lõi không đáng báo động như ban đầu", Sam Tombs, Nhà kinh tế trưởng của Mỹ tại Pantheon Macroeconomics, cho biết trong một báo cáo. "Chúng tôi khuyên bạn nên đợi dữ liệu của tháng 02, khi các yếu tố theo mùa mới có vẻ sẽ làm giảm chỉ số đã điều chỉnh theo mùa nhiều hơn so với những năm trước, trước khi đánh giá xu hướng cơ bản đã diễn biến như thế nào".

Bloomberg Economics nói gì...

"Báo cáo CPI của tháng 01 cho thấy mức tăng nhanh đáng ngạc nhiên trong các chỉ số CPI chính và CPI cốt lõi, nhưng chúng tôi cho rằng điều đó chủ yếu là do tính theo mùa còn lại — 'hiệu ứng tháng 01' — hạn chế tín hiệu từ bản in nóng. Khi quá trình điều chỉnh theo mùa không tính đến đầy đủ mức tăng tốc điển hình để bắt đầu năm khi các công ty thiết lập lại giá, kết quả là bản in đã điều chỉnh theo mùa mạnh hơn bình thường".

— Anna Wong và Stuart Paul.

Giá nhà ở, danh mục lớn nhất trong các dịch vụ, tăng 0.4% vào tháng 01, chiếm gần 30% mức tăng trong CPI chung. Tiền thuê nhà tương đương của chủ sở hữu và tiền thuê nhà ở chính — các nhóm nhà ở — đều tăng 0.3%.

Không tính nhà ở và năng lượng, giá dịch vụ tăng 0.8%, mức cao nhất trong một năm, theo tính toán của Bloomberg. Mặc dù các ngân hàng trung ương nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xem xét một số liệu như vậy khi đánh giá quỹ đạo lạm phát chung, nhưng họ tính toán dựa trên một chỉ số riêng.

Chỉ số đó — được gọi là chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân — không coi trọng nhà ở nhiều như CPI, điều này giúp giải thích tại sao chỉ số này có xu hướng tiến gần hơn đến mục tiêu 2% của Fed. Một báo cáo của chính phủ về giá sản xuất dự kiến công bố vào thứ Năm sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các danh mục bổ sung góp phần trực tiếp vào PCE, dự kiến công bố vào cuối tháng này.

Chi phí hàng hóa không bao gồm thực phẩm và năng lượng tăng nhiều nhất kể từ tháng 05 năm 2023. Tuy nhiên, khi loại bỏ ô tô đã qua sử dụng, chỉ số này hầu như không thay đổi.

Các nhà hoạch định chính sách cũng rất chú ý đến mức tăng trưởng tiền lương vì nó có thể giúp thông báo kỳ vọng về chi tiêu của người tiêu dùng — động lực chính của nền kinh tế. Một báo cáo riêng vào thứ Tư kết hợp các số liệu lạm phát với dữ liệu tiền lương gần đây cho thấy thu nhập thực tế theo giờ đã tăng 1% so với một năm trước.