Panama đang cân nhắc liệu có nên hủy hợp đồng với công ty có trụ sở tại Hồng Kông đang điều hành các cảng gần Kênh đào Panama hay không, theo những người hiểu biết về tình hình, một sự nhượng bộ tiềm năng để xoa dịu các mối đe dọa của Tổng thống Donald Trump về việc chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc xung quanh tuyến đường thủy quan trọng này.
Chính phủ của Tổng thống Jose Raul Mulino đang cân nhắc khả năng hủy các hợp đồng do Hutchison Ports PPC, một công ty con của tập đoàn CK Hutchison Holdings Ltd. của tỷ phú Lý Gia Thành nắm giữ, theo những người này, những người yêu cầu không được nêu tên do vấn đề nhạy cảm về mặt thương mại và chính trị.
Họ cảnh báo rằng chưa có quyết định nào được đưa ra và chính phủ sẽ tiến hành theo cách nhằm tránh các vụ kiện tụng và tuân thủ đúng quy trình. Văn phòng tổng thống Panama đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận và Hutchison Ports cũng không trả lời yêu cầu bình luận.
Nếu động thái như vậy được thực hiện, đây sẽ là món quà lớn dành cho ông Trump, người cho rằng Trung Quốc kiểm soát quá nhiều kênh đào và không loại trừ khả năng chiếm giữ bằng vũ lực. Hutchison Ports vận hành hai trong số năm cảng nằm cạnh Kênh đào Panama, mỗi cảng ở một bên. Trung Quốc đã liên tục làm xói mòn quyền tự chủ của Hồng Kông trong những năm gần đây.
Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã nói với chính quyền Panama trong chuyến thăm vào Chủ Nhật rằng cần phải có các bước để hạn chế cái mà ông gọi là ảnh hưởng "không thể chấp nhận được" của Trung Quốc đối với kênh đào do Mỹ xây dựng, được nhượng lại cho Panama vào năm 1999 theo một hiệp ước được Tổng thống Jimmy Carter ký kết hai thập kỷ trước đó. Hutchison đã điều hành các cảng ở Balboa và Cristobal của Panama theo một nhượng bộ được ký lần đầu tiên vào năm 1997 và được gia hạn đến năm 2047 vào năm 2021.
Đây không phải là hành động duy nhất liên quan đến các cảng. Hai luật sư đã đệ đơn kiện hợp đồng Hutchison vào thứ Hai, cáo buộc hợp đồng này vi phạm hiến pháp của đất nước. Một trong những luật sư, Norman Castro, cho biết hợp đồng nhượng bộ này bao gồm các khoản giảm thuế quá mức và nhượng lại những vùng đất rộng lớn cho công ty cảng, vi phạm cam kết của hiến pháp về việc đặt lợi ích công cộng lên trên lợi ích cá nhân.
Lời đe dọa của ông Trump về việc tiếp quản tuyến đường thủy đã gây ra một loạt các hành động nhắm vào hoạt động kinh doanh cảng của ông trùm Hồng Kông trong khu vực. Tháng trước, chính quyền Panama đã cử một nhóm kiểm toán viên đến Công ty Cảng Panama của CK Hutchison để tiến hành cái mà họ gọi là đánh giá "toàn diện" nhằm "đảm bảo việc sử dụng hiệu quả và minh bạch các nguồn lực công".
Đáp lại cuộc điều tra, Công ty Cảng Hutchinson PPC cho biết họ cam kết hoạt động tại quốc gia này và đang hợp tác đầy đủ với cuộc kiểm toán.
Mảng kinh doanh cảng của CK Hutchison đóng góp khoảng 15% lợi nhuận của tập đoàn trong nửa đầu năm 2024. Tăng trưởng chủ yếu được thúc đẩy bởi việc tăng cường xử lý hàng hóa tại Trung Mỹ, nơi có chín cảng khác ở Mexico và Bahamas. Cổ phiếu của công ty đã giảm tới 1.3% trong phiên giao dịch buổi sáng tại Hồng Kông vào thứ Tư.
Hơn một phần năm lợi nhuận của CK Hutchison đến từ các khu vực bao gồm Châu Mỹ, Úc, Canada và Trung Đông — những khu vực có thể bị ảnh hưởng bởi căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc. Phần lớn hoạt động kinh doanh của tập đoàn tại các khu vực này liên quan đến cơ sở hạ tầng, một lĩnh vực có thể bị ảnh hưởng nặng nề bởi những thay đổi về quy định của chính phủ.
Bản thân ông Li đã nếm trải cảm giác bị kẹt giữa hai siêu cường vào năm 2020, khi cựu ngoại trưởng của ông Trump, Mike Pompeo, cảnh báo Israel về một công ty liên kết của CK Hutchison đấu thầu xây dựng cơ sở hạ tầng tại quốc gia Trung Đông này, với lý do công ty này bị cáo buộc có mối liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Công ty đã thua thầu.